کمبود باکتریهای مفید روده چقدر اهمیت دارد؟ پیچیدگی باورنکردنی روده و اهمیت آن برای سلامت بدن، موضوعی است که تحقیق در مورد آن هر روز رو به افزایش است. مطالعات متعدد در دو دهه گذشته، ارتباط بین سلامت روده و سیستم ایمنی، رفتار، سلامت روان، بیماریهای خودایمنی، اختلالات غدد درونریز، مشکلات پوستی و سرطان مشخص شده است. در ادامه از مقاله مجله اینترنتی پریهان به این بحث بیشتر میپردازیم:
در یک زمانی، سیستم گوارشی ما یک سیستم بدنی نسبتا ساده در نظر گرفته میشد که شامل یک لوله بلند بود که غذا از آن عبور میکند. واژه «میکروبیوم روده» به طور ویژهای به ریزموجوداتی اشاره دارد که در روده شما زندگی میکنند. هر فرد تقریبا 300 تا 500 گونه متفاوت از باکتریها در دستگاه گوارشی خود دارد. در حالیکه برخی از ریزموجودات برای سلامتی ما مضر هستند، اما بسیاری از آنها باکتریهای مفید روده محسوب میشوند و حتی برای سلامت بدن بسیار ضروری هستند.
بر طبق تحقیقات داشتن چندین باکتری مفید روده به کارکرد سیستم ایمنی بدن، بهبود علائم افسردگی، مبارزه با چاقی کمک میکند.
بسیاری از جنبههای زندگی مدرن مانند سطوح بالای استرس، خواب کم، خوردن غذاهای فرآوری شده و غذاهای پر از قند و شکر و مصرف آنتیبیوتیکها میتوانند به میکروبیوم روده آسیب برسانند. در نتیجه این امر ممکن است بر جنبههای سلامتی ما مانند مغز، قلب، سیستم ایمنی، پوست، وزن، سطوح هورمونی، توانایی برای جذب مواد مغذی و حتی رشد سلولهای سرطانی تاثیر بگذارد. در ادامه به نشانه کمبود باکتری مفید روده اشاره میکنیم:
اختلالات شکمی مانند گاز معده، نفخ، یبوست، اسهال و سوزش معده میتوانند از علائم کمبود باکتری مفید روده باشند.
یک رژیم پر از غذاهای فرآوری شده و قندهای افزودنی میتوانند مقدار باکتریهای مفید روده را کاهش دهند. این عدم تعادل میتواند منجر به افزایش میل به خوردن شکر شود که بعدها به روده آسیب وارد میکند. مقدار زیادی از قند تصفیه شده مرتبط با افزایش التهاب در بدن گزارش شده است. التهاب میتواند باعث بروز بسیاری از بیماریها و حتی سرطان شود.
از دست دادن وزن یا افزایش وزن بدون تغییر در رژیم غذایی یا انجام حرکات ورزشی ممکن است یکی از علائم کمبود باکتری مفید روده باشد. یک روده نامتعادل میتواند توانایی بدن شما را برای جذب مواد مغذی، تنظیم قند خون و ذخیره چربی با مشکل مواجه کند. کاهش وزن ممکن است به وسیله رشد بیش از حد باکتریهای روده موجب شود، در حالیکه افزایش وزن ممکن است به وسیله مقاومت انسولین یا به دلیل کاهش جذب مواد مغذی رخ دهد.
یک روده ناسالم ممکن است به اختلالات خواب مانند بیخوابی یا خواب ضعیف منجر شود که باعث خستگی مزمن میشود. بیشتر سروتونین بدن در روده تولید میشود. سروتونین هورمونی است که بر رفتار و خواب فرد تاثیر میگذارد. برخی اختلالات خواب مرتبط با احتمال ابتلا به فیبرومیالژی هستند.
برخی بیماریها مانند اگزما مرتبط با روده ناسالم است. التهاب در روده به وسیله یک رژیم غذایی ضعیف ایجاد میشود یا حساسیت غذایی ممکن است موجب افزایش تراوش پروتئینهای خاص در بدن شود که میتوانند موجب تحریک پوستی و بیماریهایی همچون اگزما شوند.
محققان علم پزشکی در حال یافتن شواهد جدیدی از تاثیر روده بر سیستم ایمنی بدن هستند. گمان میرود که روده ناسالم ممکن است التهاب سیستمی را افزایش دهد و کارکرد مناسب سیستم ایمنی را افزایش دهد. این امر منجر به بیماریهای خود ایمنی میشود که بدن به خودش حمله میکند.
عدم تحمل غذایی، حاصل هضم سخت غذاهای خاص است (عدم تحمل غذایی متفاوت از حساسیت غذایی است که به وسیله واکنش سیستم ایمنی به غذاهای خاص ایجاد میشود). گمان میرود که عدم تحمل غذایی ممکن است به وسیله کیفیت ضعیف باکتریها در روده ایجاد میشود. این امر منجر به هضم سخت برخی غذاها و علائم ناخوشایندی مانند نفخ شکم، گاز معده، اسهال، درد شکمی و حالت تهوع میشود.
در ادامه به ده روش علمی برای بهبود میکروبیوم روده و افزایش سلامت کلی روده اشاره میکنیم. همچنان با ما همراه باشید:
برخی افراد برای تقویت باکتریهای مفید یا پروبیوتیکها در روده، مصرف مکملهای پروبیوتیکی را انتخاب میکنند. برخی تحقیقات نشان میدهند که مصرف پروبیوتیکها میتوانند به بهبود سلامت روده کمک کنند و از التهاب روده و دیگر مشکلات رودهای پیشگیری کنند.
غذاهای تخمیر شده یک منبع طبیعی پروبیویتکها محسوب میشوند.
مصرف منظم غذاهای زیر ممکن است به بهبود سلامت روده کمک کند:
پروبیوتیکها در کربوهیدراتهای غیرقابل هضم به نام پریبوتیکها تغذیه میشوند. این فرآیند باکتریهای مفید در روده را چندین برابر میکند.
تحقیقات نشان میدهند ه پریبیوتیکها ممکن است به پروبیوتیکها کمک کنند تا در شرایط محیطی خاص تحمل بیشتری داشته باشند از جمله pH و تغییرات آب و هوایی.
افرادی که میخواهند سلامت روده خود را بهبود بخشند ممکن است بخواهند غذاهای غنی از پریبیوتیک را در رژیم غذایی خود بگنجانند. غذاهای حاوی پریبیوتیک عبارتند از:
مارچوبه
موز
کاسنی تلخ
سیر
کنگر فرنگی
پیاز
غلات کامل
خوردن مقدار زیادی قند یا شیرینکننده مصنوعی ممکن است موجب دیسبیوز روده شوند که نوعی عدم تعادل میکروبهای روده محسوب میشود.
در سال 2015 مطالعه بر روی حیوانات نشان داد که رژیم غربی استاندارد که پر از قند و چربی است به طور منفی بر میکروبیوم روده تاثیر میگذارد. همچنین مغز و رفتار انسان نیز تحت تاثیر قرار میگیرد. مطالعه دیگری بر روی حیوانات نشان داد که شیرینکنندههای مصنوعی، تعداد زنجیرههای باکتریایی را افزایش میدهند که مرتبط با بیماری متابولیکی است. بیماریهای متابولیکی به گروهی از بیماریها اشاره دارد که احتمال خطر ابتلا به دیابت و بیماری قلبی را افزایش میدهد.
همچنین تحقیقات نشان میدهند که استفاده انسان از شیرینکنندههای طبیعی میتواند به طور منفی بر سطوح گلوکز خون تاثیر بگذارد.
کنترل استرس برای بسیاری از جنبههای مربوط به سلامتی از جمله سلامتی روده حائز اهمیت است.
مطالعات حیوانی نشان دادهاند که عوامل استرسزا میتوانند ریزموجودات را در روده مختل کنند. در انسانها، بسیاری از عوامل استرسزا میتوانند به طور منفی بر سلامت روده تاثیر بگذارند که عبارتند از:
برخی از روشهای کنترل استرس عبارتند از مراقبه، تمرینات تنفسی و آرمیدگی پیشرونده عضلانی.
تمرینات ورزشی مناسب، خواب با کیفیت و پیروی از یک رژیم سالم نیز میتواند به کاهش سطوح استرس کمک کند.
اگرچه مصرف آنتیبیوتیکها برای مبارزه با عفونتهای باکتریایی ضروری است، اما مصرف بیش از حد آن منجر به مقاومت بدن در برابر آنتیبیوتیکها میشود. همچنین آنتیبیوتیکها به میکروبیوتای روده و ایمنی آن آسیب وارد میکند که تاثیر آن شش ماه بعد از مصرف آنتیبیوتیک مشاهده میشود.
انجام ورزشهای منظم به سلامت قلب و کاهش وزن یا کنترل وزن کمک فراوانی میکند. تحقیقات نشان دادهاند که انجام ورزشهای منظم ممکن است موجب بهبود سلامت روده شود که به کنترل چاقی نیز کمک میکند.
داشتن خواب با کیفیت میتواند موجب بهبود رفتار و سلامت روده شود. در سال 2014 یک مطالعه بر روی حیوانات نشان داد که عادتهای بینظمی در خواب و اختلال در خواب میتوانند نتایج منفی برای فلور روده به همراه داشته باشند که ممکن است احتمال ابتلا به بیماریهای التهابی را افزایش دهد. سر ساعت بخوابید و سر ساعت مشخصی از خواب بیدار شوید. افراد بزرگسال حداقل باید هفت در شب بخوابند.
تحقیقات نشان داد که افرادی که از محصولات پاککننده و ضدعفونیکننده حداقل هفتهای دوبار استفاده میکنند، دارای سطوح بالایی از میکروبیای روده هستند که مرتبط با دیابت نوع 2 و چاقی است.
سیگار هم بر سلامت روده و هم بر سلامت قلب و ریهها تاثیر میگذارد. همچنین خطر ابتلا به سرطان را افزایش میدهد.
مطالعات نشان دادهاند که تفاوت قابلتوجهی بین میکروبیومهای گیاهخواران و افرادی که گوشت مصرف میکنند وجود دارد. یک رژیم گیاهخواری ممکن است به دلیل داشتن سطوح بالایی از فیبر پریبیوتیکی به بهبود سلامت روده کمک کند.
تهیه و ترجمه: اختصاصی مجله اینترنتی پریهان