شاخص گلیسمی سنگک به دلیل کاهش لیپید خون و گلوکز به ویژه در بیماران دیابتی از اهمیت زیادی برخوردار است. این نکته را نباید فراموش کرد که مصرف نان، عامل تاثیرگذاری در ظاهر بیماری بازی میکند و از این رو مطالعات فراوانی بر روی نانهای قدیمی ایران از جمله سنگک انجام گرفته است و در این مقاله، مجله اینترنتی پریهان قصد دارد تا به توجه به این مطالعات به تاثیر گلیسیمی و همچنین دیگر خواص این نان خوشمزه بپردازد.
شاخص گلیسمی، ابزاری است که اغلب برای کنترل بهتر قند خون استفاده میشود. چندین عامل بر شاخص گلیسمی غذا از جمله شاخص گلیسمی سنگک تاثیر میگذارد. برخی از این عوامل عبارتند از ترکیب تغذیهای، روش پخت و مقدار زمانی که آن غذا موقع پخت فرآوری شده است. آگاهی از شاخص گلیسمی به شما کمک میکند تا زودتر وزن کم کنید، سطوح قند خون خود را پایین بیاورید و کلسترول خود را کاهش دهید.
پس از شاخص گلیسمی برای ارزیابی افزایش سطوح قند خون در غذاهای خاص استفاده میکنیم. غذاها به سه دسته شاخص گلیسمی پایین، متوسط و بالا تقسیمبندی میشوند و بین 0 تا 100 مقیاسبندی میشوند. هرچه شاخص گلیسمی غذایی کمتر باشد، به همان قدر کمتر بر سطوح قند خون شما تاثیر میگذارد.
شاخص گلیسمی پایین: 55 یا کمتر
شاخص گلیسمی متوسط: 56 الی 69
شاخص گلیسمی بالا: 70 به بالا
شاخص گلیسمی سنگک 47±2 است. این نان حاوی قندهای طبیعی است که باعث شده است تا شاخص گلیسمی پایینی داشته باشد و گزینه خوبی برای افراد مبتلا به دیابت باشد. بنابراین، هم افراد مبتلا به دیابت و هم افراد بدون دیابت میتوانند این نان را مصرف کنند. نان سنگک به خاطر مقدار فیبر بیشتری که دارد، فرآیند هضم را آهسته میکند و به کنترل وزن کمک میکند.
نان سنگک به خاطر فقدان قند افزودنی مقدار فیبر زیادی که دارد برای افرادی که مراقب کلسترول خود نیز هستند، مناسب است. همچنین، مقدار نمکی که در تهیه این نان استفاده میشود کاملا متناسب با شرایط بیماران دیابتی است. خوردن این نان بیشتر از آنکه مزه لذیذی دارد، بلکه برای بیماران دیابتی نیز مزیتهای فراوانی دارد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.
شاید بتوان گفت این نان سالمترین، خوشمزهترین و آسانترین نان برای هضم است. این نان حاوی سبوس است که از فیبر تشکیل شده است، حتی جذب قند و چربی را آهسته و یا متوقف میکند. چون شاخص گلیسمی نان سنگک پایین است، این نان به بیماران مبتلا به دیابت، لیپید خون بالا، بیماریهای عروقی، سرطانهای دستگاه گوارش و چاق توصیه میشود. نان سنگک حتی برای کودکان نیز بسیار مفید است، مخصوصا در زمانی که سلولهای عصبی آنها در حال رشد است. همچنین به خاطر آهنی که در این نان یافت میشود، باعث میشود کودک باهوشتر باشد.
فیبرهای رژیمی قابل حل باعث کاهش گلوکز بعد از غذا و در کل سطوح کلسترول LDL میشود. شاخص گلیسمی سنگک برای بیماران دیابتی مناسب است. این نان مهمترین منبع رژیم کربوهیدارت محسوب میشود و تاثیر نان سنگک بر واکنش گلیسمی بسیار حائز اهمیت است. هر روزه به تعداد بیماران دیابتی افزوده میشود و دلیل آن افزایش شیوع چاقی و عدم فعالیت جسمانی است.
عادتهای رژیم غایی و تغذیه، برای کنترل و مدیریت دیابت از اهمیت زیادی برخوردار است. یک رویکرد جدید در عادتهای رژیم غذایی، شاخص گلیسمی (GI) و بار گلیسمی است که در این مقاله به توضیح بیشتر شاخص گلیسمی سنگک پرداختیم. مطالعات نشان میدهند که فیبر قابل حل در آب و غیر قابل حل در آب و رژیم با شاخص گلیسمی پایین میتواند واکنش گلیسمی را کنترل کند. کربوهیدارتهای تصفیه شده و غلات بدون سبوس دارای بیشترین شاخص گلیسمی و بار گلیسمی نسبت به غلات کامل هستند و تاثیر بدی بر روی سلامتی دارند.
بر طبق یافتهها، فیبرهای رژیمی قابل حل در آب، گلوکز بعد از غذا را کاهش میدهند. جذب کربوهیدرات بالا نیز موجب افزایش سطوح شاخص گلیسمی میشود و فعالیت لیپاز لیپوپروتئین را کاهش میدهد.
نان مهمترین منبع رژیم کربوهیدارت محسوب میشود.
کربوهیدراتها در انواع غذاها از جمله دسرها، غلات، میوهها، شیر، سبزیجات و نان یافت میشود. اینکه کربوهیدرات کاملاً از رژیم غذایی حذف شود، به هیچ وجه کار عاقلانهای نیست یا حتی بهتر بگوییم هیچ ضرورتی هم ندارد. مهم این است که از جذب کربوهیدارت در طی روز آگاه باشید و انتخابهای آگاهانهای داشته باشید. نان اغلب حاوی کربوهیدارت بالایی است. برخی از نانها فرآوری شده، غنی از شکر و پر از کالری هستند.
وقتی مبتلا به دیابت میشوید، بدن شما انسولین کافی تولید نمیکند یا به مقدار کافی از انسولین استفاده نمیکند. بدون انسولین کافی، سطوح قند خون شما میتواند دچار افزایش ناگهانی شود. همچنین ممکن است کلسترول و سطوح تریگلیسرید بالایی داشته باشید. پس به جذب چربی و قند خیلی دقت داشته باشید. بیماران دیابت نوع 1 نیاز به تزریق انسولین دارند و باید از نوع خاصی از رژیم غذایی پیروی کنند. اگر به دیابت نوع دو مبتلا هستید، باید از رژیمی پیروی کنید که به کاهش قند خون کمک میکند. حتما شاخص گلیسمی سنگک را مهم بدانید و از آن در رژیم غذایی خود استفاده کنید.
تهیه و ترجمه: اختصاصی مجله اینترنتی پریهان