سندرم روده تحریکپذیر یک بیماری شکمی یا نوعی درد است که روده را دچار مشکلاتی میکند و معمولا همراه با اسهال یا یبوست است. برای درمان قطعی سندرم روده تحریکپذیر باید سبک زندگیتان را تغییر دهید. در این مقاله، مجله اینترنتی پریهان قصد دارد تا در این مورد بیشتر با شما صحبت کند.
سندرم روده تحریکپذیر اسامی دیگری نیز دارد که در زیر به آنها اشاره میکنیم:
چهار نوع متفاوت از این بیماری وجود دارد:
سندرم روده تحریکپذیر تهدیدی برای زندگی محسوب نمیشود و شما را به دیگر بیماریهای مرتبط با روده مانند کولیت اولسراتیو، بیماری کرون یا سرطان روده مبتلا نمیکند. اما میتواند زندگی شما را تغییر دهد. افرادی که مبتلا به سندرم روده تحریکپذیر هستند، در فعالیتهای روزمره خود با مشکلاتی مواجه هستند. برخی از این افراد باید محیط کار خود را تغییر دهند: تغییر شیف دهند، ساعت کار خود را تغییر دهند یا حتی سر کار نروند.
افراد مبتلا به سندرم روده تحریکپذیر میتوانند با علائم زیر روبرو شوند:
ممکن است علائم دیگری نیز داشته باشید. اما اگر این علائم را به مدت سه ماه داشته باشید یا کمتر از شش ماه طول بکشد، احتمالا به سندرم روده تحریکپذیر مبتلا هستید. زنان مبتلا به سندرم روده تحریکپذیر ممکن است در طول دوران قاعدگی خود علائم بیشتری را تجربه کنند. همچنین استرس میتواند این علائم را تشدید کند.
اگر علائم سندرم روده تحریکپذیر را به مدت طولانی تجربه کردهاید، و به تازگی علائم جدیدی را تجربه میکنید یا دردتان نسبت به قبل بدتر شده است، حتما باید با پزشک مشورت کنید.
حتی اگر بیخواب شدهاید یا استرستان زیاد شده است، حتما با پزشک مشورت کنید. سندرم روده تحریکپذیر منجر به بیماریهای جدیتر نمیشود، اما همین علائم پرچم قرمزی محسوب میشوند که نشان میدهند بیماری شما ممکن است بدتر شود. پرچم قرمز این بیماری عبارتند از:
خونریزی از مقعد: یکی از عوارض جانبی سندرم روده تحریکپذیر، یبوست است که در برخی از افراد باعث خونریزی از مقعد میشود. همچنین این خونریزی ممکن است به وسیله هموروئید ایجاد شده باشد. اما اگر خون زیادی در مدفوع شما باشد، حتما باید هرچه سریعتر با پزشک متخصص خود مشورت کنید.
کاهش وزن: اگر متوجه شدید که بدون هیچ دلیلی وزن شما کاهش پیدا کرده است، حتما با پزشک متخصص خود در میان بگذارید.
تب، حالت تهوع و کمخونی: اگر یکی از این علائم را دارید، حتما با پزشک خود تماس بگیرید.
درحالیکه چندین عامل موجب علائم سندرم روده تحریک میشوند، هنوز علت این بیماری مشخص نیست. سندرم روده تحریکپذیر بر 25 میلیون نفر در سراسر جهان تاثیر گذاشته است که اکثر آنها را زنان تشکیل میدهند. معمولا این بیماری در سن نوجوانی تا اوایل چهل سالگی مشاهده میشود.
مطالعات نشان میدهند که روده بزرگ به شدت حساس است. برخی بر این باور هستند که سندرم روده تحریکپذیر زمانی اتفاق میافتد که عضلات در روده به طور نرمال فشرده نمیشود که همین امر بر حرکت مدفوع در روده تاثیر میگذارد. اما هنوز این امر ثابت نشده است. نظریه دیگری نیز پیشنهاد میکنند که ممکن است سندرم روده تحریکپذیر به خاطر وجود مواد شیمیایی در بدن باشد که سیگنالهای عصبی بین مغز و دستگاه گوارش را کنترل میکنند.
برخی محققان نیز بر این باور هستند که وجود باکتریهای خاص در روده میتوانند موجب این بیماری شوند. چون این بیماری در زنان نسبت به مردان بیشتر دیده میشود، برخی بر این باور هستند که هورمونها نقش مهمی را در این بیماری بازی میکنند.
قبل از اینکه به راهکارها در مورد درمان قطعی سندرم روده تحریکپذیر اشاره کنیم، توصیه میکنیم با پزشک خود در مورد هرگونه درمانی که انتخاب میکنید مشورت کنید.
دستورالعملهای جدید از دانشکده پزشکی گوارش در آمریکا (ACG) رژیم غذایی فودمپ را پیشنهاد میکنند که در این رژیم غذاهایی که جذب آنها برای بدن سخت است حذف میشود. این رژیم شامل عادتهای سالم زندگی است.
اگر علائم سندرم روده تحریکپذیر دارید، حتی اگر رژیم غذاییتان را عوض کردید، پودر پسیلیوم را هم به رژیم غذایی خود بیفزایید، پودر پسیلیوم فیبر قابل حل در آب و ترکیب فعالی است که ACG، فیبر قابل حل را برای درمان سندرم روده تحریکپذیر در آخرین دستورالعملهای خود پیشنهاد کرده است.
بر طبق یک بررسی منتشر شده در مارس 2021 در دانشکده پزشکی، مکمل پسیلیوم برای کمک به درمان IBS-C و IBS-D پیشنهاد شده است. یک قاشق غذاخوری از پودر پسیلیوم را در جو یا در یک لیوان آب خود بریزید و میل کنید.
پودر پسیلیوم به حرکت روده شما کمک میکند.
IBS اغلب مرتبط با گاستریت مزمن است که موجب ایجاد واکنش التهابی و علائمی مانند درد و خستگی شود. اگر سندرم روده تحریکپذیر در شما باعث خستگی و احساس درد در شما میشود، ال-گلوتامین گزینه خوبی برای شماست. این مکمل به صورت پودر فروخته میشود و در غذاهایی مانند مرغ، ماهی، عدس و اسفناج به خوبی یافت میشود. یک مطالعه هشت هفتهای در می 2019 در مجله Gut بر روی 106 فرد بزرگسال مبتلا به سندرم روده تحریکپذیر نشان داد که افرادی که مکمل گلوتامین را مصرف کرده بودند، علائم مرتبط با IBS در آنها کاهش یافته بود.
اگر یبوست از علامتهای اصلی سندرم روده تحریکپذیر در شماست، ممکن است بخواهید از روشهای طب سنتی چینی به نام طب سوزنی استفاده کنید. طب سوزنی، ایده خوبی برای درمان یبوست و حرکت دوباره روده است. در طب سوزنی، سوزنهایی وارد پوست شما میشود که انرژی بدن یا نیروی زندگی را متعادل میکنند. این روش بر اساس اصولی است که جریان انرژی از طریق مسیرهای مختلف در بدن شما به نام میریدینها جریان پیدا میکنند. اگر مبتلا به IBS-D باشید، ممکن است طب سوزنی برای شما مفید باشد. یک مطالعه در دسامبر 2020 نشان داد که طب سوزنی، ارتباطات عملکردی در مغز را بهتر میکند که علائم IBS-D تسهیل میشود و کیفیت زندگی برای بیماران بهبود پیدا میکند.
برای درمان قطعی سندرم روده تحریکپذیر، کاهش استرس با ورزشهای تنفسی و ذهنآگاهی ممکن است مفید باشد. دستورالعمل ACG، روشهای ذهنآگاهی مختلفی را توصیه داده است که به بهبود علائم سندرم روده تحریکپذیر کمک میکند. یک مطالعه در سپتامبر 2020 نشان داد که بعد از تمرین کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی به مدت هشت هفته، بیشتر از 70 درصد از شرکتکنندگان در این مطالعه، بهبود علائم سندرم روده تحریکپذیر را تجربه کردند. کاهش در شدت بیماری به مدت سه ماه بعد از هشت هفته مطالعه نیز ادامه داشت.
درحالیکه ذهنآگاهی باعث کاهش علائم سندرم روده تحریکپذیر میشود، فعالیت فیزیکی بخش مهمی از ارتباط ذهن و بدن محسوب میشود. یکی از موثرترین روشها برای ذهنآگاهی و ورزش، انجام ورزش یوگا است. همچنین مطالعات نشان داده است که یوگا میتواند به کنترل IBS کمک کند، اما هنوز اطلاعات در این مورد بسیار محدود است.
یک بررسی انتشار شده در دسامبر 2019 در مجله بیماریهای گوارشی و علوم، چندین مطالعه را تجزیه و تحلیل کردند که به مزیتهای ورزش یوگا اشاره کردند. همچنین ثابت شده است که اکثر شرکتکنندگان با بهبود علائم سندرم روده تحریکپذیر روبرو شدند، همچنین رفتار آنها بهتر شده بود و اضطراب در این افراد کاهش پیدا کرده بود. نتایج نشان میدهند که تمرین یوگا میتواند منجر به بهبود سلامت جسمانی شود که به کاهش علائم سندرم روده تحریکپذیر کمک میکند.
قرنها است که روغن نعناع به عنوان یک درمان خانگی برای تعدادی از بیماریها استفاده شده است. اکنون، ACG تصدیق میکند که این گیاه باعث تسکین روده میشود و برای همه علائم سندرم روده تحریکپذیر توصیه میشود. یک متا تحلیل اخیر که در ژانویه 2019 منتشر شد نشان داد که مصرف منظم کپسول روغن نعناع همراه با وعدههای غذایی به کاهش علائم سندرم روده تحریکپذیر کمک کرد از جمله درد شکمی، اسهال، نفخ و یبوست.
توجه به این نکته حائز اهمیت است که روغن نعناع میتواند سوزش سر معده را بدتر کند، برای همین باید مراقب باشید. بهتر است قبل از مصرف آن با پزشک متخصص خود مشورت کنید، چون سندرم روده تحریکپذیر، بیماری پیچیدهای است.
تهیه و ترجمه: مجله اینترنتی پریهان