درمان غیر هورمونی یائسگی علاوه بر اینکه مزیتهای زیادی برای سلامتی زنان یائسه دارد، بلکه به کاهش علائم یائسگی نیز کمک میکند. اگر بخواهیم یائسگی را به لحاظ علمی تعریف کنیم، یائسگی دورانی است که زن دیگر دچار چرخه قاعدگی نمیشود و بیشتر از یک سال از آخرین چرخه قاعدگیاش گذشته است. دلیل یائسگی، کاهش تولید استروژن و پروژسترون توسط تخمدانها است. تقریباً 60 تا 80 درصد زنان علائم یائسگی را تجربه میکنند که عبارتند از گرگرفتگی و خشکی واژن. مطالعات نشان میدهند که علائم یائسگی میتواند حتی تا یک دهه هم طول میکشد و در بسیاری از زنان مشاهده شده است که بیشتر از یک دهه هم طول کشیده است.
طبق تحقیقات پریهان، اگرچه آزمایشهای بالینی غیر تصادفی نشان میدهند که هورمون درمانی میتواند روش موثری برای کنترل علائم یائسگی باشد، اما نمیتوان آن را اولین گزینه در نظر گرفت. مطالعات نشان میدهند که درمان غیر هورمون یائسگی به مدت 3 ماه باعث میشود که به دوران قبل از درمان برگردید.
روشهایی که در ادامه اشاره خواهیم کرد باعث کاهش گرگرفتگی میشوند (گرگرفتگی میتواند باعث مختل شدن زندگی روزمره و همچنین خواب شود:
تحقیقات نشان میدهند که درمان شناختی-رفتاری در کاهش گرگرفتگی بسیار تاثیرگذار است. همچنین شواهدی وجود دارند که نشان میدهند کاهش استرس با ذهن آگاهی میتواند باعث کاهش شدت گرگرفتگی شود.
میتوانید از بهترین قرص برای درمان گرگرفتگی یائسگی استفاده کنید. پاروکستین (پاکسیل و غیره) – یک مهارکننده باز جذب سروتونین انتخابی (SSRI) برای درمان افسردگی استفاده میشود. اما این دارو به عنوان درمان غیر هورمونی یائسگی برای درمان گرگرفتگی توسط سازمان غذا و دارو تایید شده است. با این وجود، داروهای ضد افسردگی مربوط به این دارو مانند فلوکستین و همچنین ونلافاکسین نیز در درمان گرگرفتگی چندان موثر نیستند. دو داروی دیگر گاباپنتین (نورونتین)- دارویی برای درد عصبی مزمن- و کلونیدین – دارویی برای فشار خون- نیز ممکن است به درمان گرگرفتگی یائسگی کمک کند.
معمولاً گرگرفتگی در زنانی که دچار اضافه وزن هستند در مقایسه با زنانی که دچار وزن نرمالی هستند، بیشتر مشاهده میشود. تعداد کمی از مطالعات نشان میدهند که کاهش وزن در یائسگی به کاهش شدت گرگرفتگی کمک میکند و یکی از گزینههای درمان غیر هورمونی یائسگی محسوب میشود.
شواهدی وجود دارند که نشان میدهند محصولات سویا میتوانند به تسکین گرگرفتکی کمک کنند، اما نوع تسکین آن در افراد متفاوت است. همچنین شواهد نشان میدهند که مکمل حاوی سویا با دوز 10 میلیگرم دو بار در روز ممکن است گرگرفتگی را بدون عوارض جانبی مضر کنترل کند. با این وجود، مطالعات بیشتری برای تعیین دقیق تاثیر سویا بر درمان غیر هورمونی یائسگی نیاز است.
اگرچه در اغلب اوقات، انواع درمان غیر هورمونی یائسگی پیشنهاد میشود، اما شواهد نشان میدهند که مطالعات کافی در مورد این درمانها هنوز وجود ندارد. این درمانها عبارتند از تغییر سبک زندگی مانند انجام حرکات ورزشی یا تمرین یوگا، نفس عمیق یا روشهای ریلکسیشن. بسیاری از زنان برای درمان علائم یائسگی خود از درمانهای خانگی مانند کوهوش سیاه، دونگ کوئی و جنسینگ استفاده میکنند که تاثیرگذار نیز هستند.
در ادامه دوران یائسگی، بافت واژن نازکتر و خشکتر میشود که منجر به خارش و در اغلب اوقات منجر به رابطه جنسی دردناک میشود. طبق گزارش مجله سلامت هاروارد، دو روش درمان غیر هورمونی یائسگی روانکنندهها و مرطوبکنندهها- در تکسین علائم مرتبط با واژن موثر هستند.
این روانکنندهها که بهصورت ژل و یا بر پایه سیلیکون و یا آب هستند باعث کاهش اصطحکاک در حین رابطه جنسی میشوند. روانکنندهها در پوست جذب نمیشوند، بنابراین باعث تسکین طولانی مدت نمیشوند. این روانکنندهها را باید درست قبل از رابطه جنسی استفاده کرد.
این محصولات توسط بافت واژن جذب میشوند، از این رو باعث تسکین طولانی مدت خارش و درد میشوند. بر خلاف روانکنندهها این نوع محصولات را باید بهطور منظم مصرف کرد.
کلام آخر
در این مقاله تلاش کردیم تا در مورد درمان غیر هورمونی یائسگی نکاتی را ارائه کنیم. یائسگی دوران سختی نیست و بناید فکر کنید که راه درمانی برای آن نیست. بلکه با تغییر سبک زندگی و استفاده از روشهایی که در این مقاله اشاره کردیم میتوانید تا حدودی از علائم یائسگی پیشگیری کنید.